Η εντερική απόφραξη είναι μία σοβαρή κατάσταση που συμβαίνει όταν υπάρχει εμπόδιο στη φυσιολογική ροή του περιεχομένου του εντέρου, το οποίο μπορεί να επηρεάσει τόσο το λεπτό όσο και το παχύ έντερο. Η απόφραξη μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια και απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών, όπως η διάτρηση του εντέρου, η σηψαιμία και η αποτυχία οργάνων.
Αιτίες Εντερικής Απόφραξης
Η εντερική απόφραξη μπορεί να προκληθεί από διάφορες αιτίες, οι οποίες διαφέρουν ανάλογα με την περιοχή του εντέρου που πλήττεται:
- Μηχανική Απόφραξη:
- Αναρρόφηση ή Συμφύσεις: Οι συμφύσεις, που προκαλούνται συνήθως μετά από χειρουργικές επεμβάσεις, μπορεί να συνδέσουν το έντερο μεταξύ τους ή με άλλες δομές και να προκαλέσουν απόφραξη.
- Εγκλεισμός (κωλίτης ή ατέρμονας ειλεός): Η κατάποση ξένων σωμάτων, όγκων ή πολύποδων μπορεί να φράξει τον αυλό του εντέρου.
- Κήλες: Η ύπαρξη κήλης μπορεί να οδηγήσει σε εγκλωβισμό ενός μέρους του εντέρου στην κήλη, προκαλώντας απόφραξη.
- Εντερικοί Όγκοι: Οι καρκινικοί ή καλοήθεις όγκοι μπορεί να φράξουν τον εντερικό αυλό.
- Διαταραχές στην κινητικότητα του εντέρου: Αυτές περιλαμβάνουν την παραλυτική απόφραξη, όπου το έντερο δεν λειτουργεί σωστά λόγω προβλημάτων με τα νεύρα ή τους μυς του εντέρου.
- Ανατομικές ή Φυσιολογικές Αιτίες:
- Εντερικοί Όγκοι: Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι όγκοι στο έντερο μπορούν να φράξουν ή να περιορίσουν τη ροή των εντερικών περιεχομένων.
- Ανατομικές παραμορφώσεις: Στις σπάνιες περιπτώσεις, συγγενείς ανωμαλίες στο εντερικό σύστημα μπορεί να προκαλέσουν απόφραξη.
Συμπτώματα Εντερικής Απόφραξης
Τα συμπτώματα της εντερικής απόφραξης μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την αιτία και τη σοβαρότητα της κατάστασης, αλλά τα πιο κοινά είναι τα εξής:
- Κοιλιακός πόνος και κράμπες: Συνήθως είναι επώδυνος, κωλικοειδής πόνος που έρχεται σε φάσεις.
- Διάρροια ή δυσκοιλιότητα: Στην αρχή μπορεί να υπάρχουν συχνές, μικρές κινήσεις του εντέρου, αλλά με την πρόοδο της απόφραξης, μπορεί να υπάρξει πλήρης αδυναμία εξόδου περιττωμάτων.
- Αναστάτωση και φούσκωμα στην κοιλιά: Η κοιλιά μπορεί να είναι διογκωμένη και σφιχτή λόγω του αέρα και των υγρών που συσσωρεύονται στο έντερο.
- Αιματηρά ή βλέννας περιττώματα: Αν η απόφραξη προκαλεί ζημιά στους ιστούς, μπορεί να παρατηρηθεί αίμα ή βλέννα στα κόπρανα.
- Ναυτία και έμετος: Ειδικά με τη μερική ή πλήρη απόφραξη, η ναυτία και οι επαναλαμβανόμενοι έμετοι μπορεί να εμφανιστούν, λόγω της συσσώρευσης υγρών και αερίων στο έντερο.
- Αδυναμία και γενική κακουχία.
Διάγνωση Εντερικής Απόφραξης
Η διάγνωση της εντερικής απόφραξης απαιτεί μια σειρά εξετάσεων για να εντοπιστεί η ακριβής αιτία και το επίπεδο απόφραξης:
- Κλινική Εξέταση: Ο γιατρός θα εξετάσει την κοιλιακή περιοχή για ευαισθησία, φούσκωμα και παλμικές κινήσεις του εντέρου.
- Ακτινογραφία Κοιλίας: Η ακτινογραφία μπορεί να αποκαλύψει φουσκώματα, αέρα και υγρούς θύλακες στο έντερο, που υποδηλώνουν απόφραξη.
- Αξονική Τομογραφία (CT): Είναι η πιο ακριβής μέθοδος διάγνωσης, που επιτρέπει την πλήρη απεικόνιση του εντέρου και την αναγνώριση του ακριβούς σημείου και τύπου απόφραξης.
- Μαγνητική Τομογραφία (MRI): Σε ορισμένες περιπτώσεις, η MRI μπορεί να προσφέρει καλύτερη εικόνα των μαλακών ιστών και να βοηθήσει στη διάγνωση.
- Υπερηχογράφημα: Χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της κοιλιακής κοιλότητας, ειδικά όταν υπάρχει αμφιβολία για την παρουσία υγρού ή φλεγμονής.
Θεραπεία Εντερικής Απόφραξης
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της απόφραξης και τη σοβαρότητα της κατάστασης.
- Συντηρητική Θεραπεία:
- Διατροφή και υγρά: Σε ήπιες περιπτώσεις, η απόφραξη μπορεί να αντιμετωπιστεί με αναστολή της λήψης τροφής και υγρών μέσω του στόματος, επιτρέποντας στο έντερο να ξεκουραστεί.
- Ενδοφλέβια υγρά: Η αναπλήρωση των υγρών και των ηλεκτρολυτών είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή αφυδάτωσης.
- Αντιβιοτικά: Εάν υπάρχει λοίμωξη ή αυξημένος κίνδυνος για σήψη, μπορεί να χορηγηθούν αντιβιοτικά.
- Αφαίρεση αερίων μέσω καθετήρα: Σε μερικές περιπτώσεις, η τοποθέτηση καθετήρα ή σωλήνα στο στομάχι μπορεί να βοηθήσει στην αποφόρτιση των αερίων και υγρών.
- Χειρουργική Θεραπεία:
- Αφαίρεση του εμποδίου: Εάν η απόφραξη είναι σοβαρή ή η συντηρητική θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική, απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του εμποδίου (π.χ. όγκοι, συμφύσεις, κήλες).
- Διορθωτική χειρουργική: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αφαίρεση κατεστραμμένων τμημάτων του εντέρου ή η εκτέλεση μιας κολεκτομής ή αποκατάστασης της κινητικότητας του εντέρου μπορεί να είναι απαραίτητη.
- Σωληνώσεις ή στενώσεις: Στην περίπτωση απόφραξης λόγω εντερικής στένωσης ή συμφύσεων, μπορεί να απαιτηθεί η τοποθέτηση σωλήνα (stent) για να αποκατασταθεί η ροή.
Επιπλοκές
Η εντερική απόφραξη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως:
- Διάτρηση του εντέρου: Η αυξημένη πίεση στην περιοχή της απόφραξης μπορεί να προκαλέσει διάτρηση του εντέρου, οδηγώντας σε περιτονίτιδα.
- Σήψη: Η μόλυνση του αίματος μπορεί να συμβεί λόγω της διάτρησης του εντέρου ή της λοίμωξης στο πεπτικό σύστημα.
- Αποτυχία οργάνων: Ειδικά αν η απόφραξη δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η σηψαιμία μπορεί να οδηγήσει σε πολυοργανική ανεπάρκεια.
Πρόληψη και Διαχείριση
Η πρόληψη της εντερικής απόφραξης περιλαμβάνει τη διατήρηση ενός υγιούς πεπτικού συστήματος μέσω σωστής διατροφής, την αποφυγή ανεπιθύμητων καταστάσεων όπως η κατάποση ξένων σωμάτων και την έγκαιρη ιατρική παρακολούθηση για άτομα με προηγούμενα ιστορικά εντερικών προβλημάτων.
Η εντερική απόφραξη απαιτεί άμεση ιατρική προσοχή, και η σωστή διάγνωση και θεραπεία μπορούν να αποτρέψουν σοβαρές επιπλοκές και να διασφαλίσουν την αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου.
